Eugen von Böhm-Bawerk

Eugen Böhm Ritter von Bawerk (urodzony jako Eugen Böhm 12. lutego 1851 w Brünn, zmarły 27. sierpnia 1914 w Kramsach (Tyrol), w skrócie nazywany Eugen von Böhm-Bawerk) był austriackim ekonomistą. Uważany jest za przedstawiciela Szkoły Austriackiej i twórcę austriackiej teorii kapitału.

Böhm-Bawerk urodził się 12. lutego 1851 w Brunn (Mahren), a według innych źródeł (zwłaszcza według Marka Blauga) w Wiedniu. W wyniku awansu jego ojca Johanna Karla Böhm von Bawerka do stanu szlacheckiego w 1854, przyjął nazwisko Eugen Böhm Ritter von Bawerk, ale praktycznie go nie używał i podpisywał się oficjalnie zazwyczaj jako Eugen von Böhm-Bawerk lub Eugen Böhm-Bawerk.

Po ukończeniu szkoły średniej w Schottengymnasium w Wiedniu studiował w latach 1868-1872 prawo i nauki polityczne na Uniwersytecie w Wiedniu i w 1872 pracował w austriackim sektorze usług finansowych, w którym pozostał do 1880 roku. W 1875 zdobył doktorat i przez następne 2 lata studiował w Heidelbergu. W 1880 ożenił się z siostrą swojego przyjaciela z młodości, Friedricha von Wiesera, Paulą von Wieser.

Po swojej habilitacji w ekonomii politycznej w 1880 roku, objął posadę wykładowcy na Uniwersytecie w Innsbrucku. Został mianowany profesorem w 1884 i stanowisko to piastował do 1889 roku. W tym czasie napisał i opublikował „Kapitał i odsetki” – dwutomową pracę na temat teorii interesu, z uwzględnieniem ważnych ekspertów finasowych – opublikował ją w 1884.

Od 1889 pracował najpierw jako podsekretarz, później jako szef sekcji w Ministerstwie Finansów, gdzie zajmować się reformą podatków bezpośrednich. W 1895 został austriackim ministrem finansów. Pełniąc tą funkcję, za główny cel obrał sobie zrównoważony budżet i bezwzględne stosowanie się austriackiej waluty do standardu złota. Kadencję ministra finansów pełnił trzy razy, w różnych gabinetach (1895, 1897–1898, 1900–1904). Działalność polityczną zakończył w 1904 roku i objął profesurę na Uniwersytecie w Wiedniu, gdzie wykładał aż do śmierci w 1914. We wrześniu 1899 został też powołany na członka Izby Wyższej.

Krótko przed śmiercią, w 1914 roku, opublikować esej „Władza, czy prawo gospodarcze?” Według postulatów Böhm-Bawerka, płace są ponad „prawem gospodarczym”, gdyż są określane przez podaż i popyt, a nie przez zmianę układu sił między pracodawcami i pracownikami. Prawa ekonomii mogą, według poglądów Böhm-Bawerka, nie współgrać z interwencją rządu. Bawerk swoją teorię budował na podstawie metodologii ekonomii politycznej Carla Mengera i wbrew szkole historycznej Gustava von Schmollera.

Uważa się go, obok Carla Mengera i Friedricha von Wiesera, za założyciela Austriackiej Szkoły Ekonomii, którą później kontynuował jego uczeń Ludwig von Mises. Innymi studentami Bawerka, którzy poszli w trochę innych (choć zbliżonych) kierunkach, byli Otto Bauer, Otto Neurath i Joseph Schumpeter.

Według Bawerka zysk przedsiębiorcy jest niezbędny, aby wytworzyć produkt społeczny – jego poglądy znajdowały się w opozycji do tez Karola Marksa.

Odnośnie bilansu handlowego, Bawerk uważał, że przepływy towarowe między różnymi obszarami mogą być ostatecznie zrównoważone tylko przez inne przepływy towarowe, a nie przez pieniądze. Eksport i import danych ponownie, „musi sie w końcu odnieść do tych sum i różnic”, w połączeniu z danymi z bilansu płatniczego. „Saldo zleceń handlowych zależy od bilansu handlowego”. Różne oszczędności i decyzje inwestycyjne (kapitał i saldo wymiany zagranicznej) można ostatecznie określić, według Bawerka, jako bilans handlowy i rachunek bieżącego oprocentowania.

Portret Eugene von Böhm-Bawerka znajdował się na ostatnim 100-szylingowym banknocie austriackim.

Został on pochowany w honorowym grobie na centralnym cmentarzu wiedeńskim (grupa 32A, numer 52).

 

Der Text ist unter der Lizenz „Creative Commons Attribution/Share Alike“ verfügbar; zusätzliche Bedingungen können anwendbar sein. Einzelheiten sind in den Nutzungsbedingungen beschrieben. Wikipedia® ist eine eingetragene Marke der Wikimedia Foundation Inc.